Zoals de najaarstraditie het wil worden zaterdag en zondag weer natuurbehoudwerken uitgevoerd in het Duinbergse Park 58. Dat gebeurt op initiatief van Natuurpunt Knokke-Heist. Ook dit keer worden in één werkweekend alle duingraslanden gemaaid en het maaisel afgevoerd. Zo probeert men de zeldzame duinflora in dit gebied te vrijwaren voor negatieve invloeden van buitenaf. Het maaibeheer resulteert in kleurige en bloemenrijke duingraslanden in het zomerhalfjaar. Verder maakt het de groei mogelijk van zeldzame duinplanten zoals de Wilde asperge, het Geel zonneroosje en de Gewone vleugeltjesbloem. Mede dankzij de beheerwerken werd voor het eerst ook de Duinsabelsprinkhaan gevonden in Park 58. Wie wil meewerken aan de natuurbehoudwerken komend weekend begeeft zich om 10u naar de ingang van het duinpark bij het Kwelmpad in Duinbergen. Werkhandschoenen en stevige schoenen zijn een aanrader.Park 58
Het duingebied Park 58 is gelegen temidden van de villawijken van de deelgemeente Duinbergen. Door zijn kleine oppervlakte (zo’n goeie 7 ha – exclusief het omheinde gedeelte van de watertoren) en eerder langgerekte vorm zijn de randeffecten in dit duingebied manifest tot in het centrum van het gebied. Een sterkere verruiging en verstruweling zijn daarvan het gevolg, waardoor de zeldzame duinplanten van schrale, kalkrijke duingraslanden die typisch zijn voor de hier oorspronkelijke duinpannen, dreigden verdrongen te worden door agressievere grassoorten, zoals de Gestreepte witbol. Een jarenlang beheer door onze natuurvereniging heeft op de waardevolste duingraslandjes evenwel reeds een duidelijke kentering teweeg gebracht in het voordeel van de ‘echte’ natuur.
De natuurbehoudwerken in Park 58 bestaan dan ook in grote mate uit het maaien van de duingraslanden en het afvoeren van het maaisel, wat resulteert in een verschraling van de duingraslanden. Voor de leek kan het misschien contradictorisch lijken, maar die schrale duingraslanden zijn precies het soortenrijkst en kennen een rijke variatie in plantengroei. Het maaibeheer resulteert in kleur- en bloemenrijke duingraslanden in het zomerhalfjaar.
Prachtige resultaten
En het gerichte beheer levert ook prachtige resultaten op. Het meest verrassende was, toen ik er deze voorzomer voor het eerst de Wilde asperge (Asparagus officinalis subspec. officinalis) vond op het sedert 2006 voor het eerst opengemaakte stukje schraal duin, waar ook de groeiplaats van het Zeepkruid (Saponaria officinalis) te vinden is. Het wordt uitkijken naar volgend jaar of we mogelijks reeds een uitbreiding van deze nieuwe soort voor het duingebied mogen noteren of als het voorlopig beperkt blijft tot dit ene exemplaar. De Wilde asperge is immers een echte, typische duinplant, maar bij ons toch wel eerder zeldzaam In de uitgesterkte Franse duinen van Nord-de-Pas-de-Calais is de Wilde asperge iets algemener te vinden. Daar de Wilde asperge een echte warmteminnaar is – vandaar dat hij goed gedijt in de snel opwarmende zandgronden van onze duinen – zou het wel eens kunnen, dat deze soort in uitbreiding is, dankzij de opwarming van ons klimaat en de toch wel warme zomers van de laatste jaren. Maar het blijft desalniettemin altijd een leuke en verrassende vondst.
Heel leuk was ook de uitbreiding van het Geel zonneroosje (Helianthemum nummularium) in het duingebiedje. Het Geel zonneroosje is een typische soort van zuidgerichte en eerder kalkrijke hellinkjes in onze schrale duingraslanden. Als een echte warmteminnaar groeit het plantje het best op zeer zonnige plaatjes. De bloemen van het Geel zonneroosje zijn bovendien enkel geopend op zonnige dagen met een tamelijk warme temperatuur. In Park 58 is het Geel zonneroosje altijd een van de zeldzaamste en meest kwestbare soorten gebleven met slechts één plaatsje waar een beperkte populatie te vinden was. Ik was deze voorzomer dan ook verrukt om in het meest noordoostelijke duingrasland van het gebied een tweede vindplaats te ontdekken.
Ook de Grote tijm (Thymus pulegioides) heeft zich de laatste jaren flink uitgebreid. Vorige jaren breidde de soort zich uit tot beide kanten van het wandelpaadje door de noordelijke graslanden, maar dit jaar trof ik de Grote tijm ook aan in een tweede duingrasland aan de rand van kruipwilgstruweel, een plaatsje waar ten andere ook de Gewone vleugelstjesbloem (Polygala vulgaris) in volle uitbreiding is. Ook dit kleine plantje behoort tot de zeldzamere soorten van onze schrale, eerder kalkrijke duingraslanden. Maar hoe klein de bloempjes van dit plantje ook zijn, het blijft een van de mooiste verschijningen in onze duingebieden, met die typische vorm
met twee uitstaande kroonblaadjes en het gewimperde kroontje.Mede dankzij de uitgevoerde beheerwerken werd dit jaar ook voor het eerst de Duinsabelsprinkhaan (Platycleis albopunctata) gevonden in Park 58 en – voor de beperkte oppervlakte van het gebiedje - onmiddellijk in behoorlijk grote aantallen: minimaal 25 wijfjes op een stukje mosduin. De soort werd ondertussen ook in de Zwinduinen gevonden.
In de bloeiperiode zijn de kleurrijke duingraslanden van Park 58 dan ook een lust voor het oog, met een rijke bloei van soorten als Nachtsilene, Kegelsilene, Kuifhyacint, Wit vetkruid, Grote tijm, Duinruit, Geel walstro, Glad walstro, Walstrobremraap, Schermhavikskruid, Grote teunisbloem, Kandelaartje, Grijskruid, Hazepootje, St-Janskruid, Scherpe fijnstraal, en Kleine ratelaar. Wie dit jaar een geleide natuurwandeling mee maakte in dit duingebied, kent de uitzonderlijke waarde van dit gebiedje.
Als conservator van dit duingebiedje doe ik dan ook een warme oproep om tijdens onze beheerwerken een handje te komen toesteken. Immers vele handen verlichten het werk! Bovendien is het een aangename manier om kennis te maken met de natuur en natuurlijk ook met de overige medewerkers van onze vereniging. En indien we moet voldoende deelnemers zijn, kunnen we het sedert 3 jaar beheerde stukje duin met groeiplaats van Wilde asperge en Zeepkruid verder uitbreiden en ook hier uiteindelijk komen tot een prachtig stukje schraal open duin.
Uiteraard is de bezoeker ook op andere momenten welkom in dit unieke duingebiedje, dat gedurende het ganse jaar vrij toegankelijk is. Een duidelijk bewijs dat het behoud van natuurwaarden en zachte recreatie mits wat inspanning hand in hand kunnen gaan. Van de recreant vergt dit natuurlijk wel het opbrengen van het nodige respect voor de natuur. Als conservator is het soms degoutant te moeten merken, dat recreanten blikken, flesjes en restafval gewoonweg in de duingraslanden achterlaten en je dan achter hun rug mag gaan opruimen. Door het maaibeheer lenen deze duingraslanden zich natuurlijk voor een leuke stop en daar heeft Natuurpunt afd. Knokke-Heist als beheerder van de duingraslanden geen probleem mee, mits de bezoeker rekening houdt met de aanwezige natuurwaarden en na zijn vertrek dan ook niet te merken is, dat de recreant hier genoten heeft van een stukje natuur en open ruimte, geleverd door de inzet van de vrijwilligers van Natuurpunt vzw. Hetzelfde geldt uiteraard voor de vele hondeneigenaars die hier hun hond uit laten. U en uw hond zijn welkom, maar de hondenpoep in de duingraslanden niet! Een beetje respect voor onze inzet voor een prachtig stukje natuur, is toch wel het minste dat wij in ruil mogen verwachten van de bezoeker, of niet?
Maar wil je de natuur van Park 58 echt leren kennen, dan bezoek je het gebied met een van onze natuurgidsen. Dit geldt ten andere ook voor de andere natuurgebieden in Knokke-Heist. Wil je de geheimen van de natuur te Knokke-Heist werkelijk ontsluierd zien, dan ontdek je de natuur best onder begeleiding van een van de natuurgidsen van Natuurpunt vzw. Wordt lid van Natuurpunt en ontvang het nationaal en afdelingstijdschrift met onze wandelkalender en neem gratis deel aan alle geleide Natuurpuntwandelingen over gans Vlaanderen.
Ook groepen kunnen via onderstaand e-mailadres steeds geleide natuurwandelingen aanvragen bij Natuurpunt afdeling Knokke-Heist en Park 58 of andere natuurgebieden op een fascinerende manier ontdekken. Vraag vrijblijvend ons wandelingenaanbod!
Meer info:
